Στο οικοσύστημα της Λιμνοθάλασσας Σκάλας Ωρωπού:
- Θα βρούμε παρυδάτια πουλιά στον πιο σημαντικό Yγρότοπο της β.α. Αττικής.
- Θα δούμε ένα συμπυκνωμένο μωσαϊκό παράκτιων ενδιαιτημάτων, λιμνοθάλασσα, λωρονησίδα, ιλύπεδα, αλμυρόβαλτους, αλίπεδα, βουρλώνες, χαμηλές θίνες, λιβάδια αγροστωδών. Αυτά τα στοιχεία μπορεί να απλώνονται σε μεγάλες εκτάσεις σε άλλους μεγάλους Υγρότοπους, αλλά εδώ βρίσκονται δίπλα - δίπλα.
- Θα παρατηρήσουμε μεγάλους αριθμούς υδρόβιων πουλιών που χειμάζουν σε ένα υγρότοπο, που τα τελευταία χρόνια είναι άγνωστοι οι τρόποι προστασίας του.
- Θα δούμε σε σύντομο χρόνο, μια μεγάλη ποικιλία πουλιών.
Τα πουλιά:
- Από τα ελάχιστα και σημαντικά μέρη στο Νότιο Ευβοϊκό, για το θαλασσοσφυριχτή Charadrius alexandrinus, την κιτρινοσουσουράδα Motacilla flava feldegg, τον καλαμοκανά Himantopus himantopus, τον κοκκινοσκέλη Tringa totanus, το νανογλάρονο Sternula albifrons.
- Μεγάλη ποικιλία παρυδάτιων πουλιών το χειμώνα και κατά τις μεταναστευτικές περιόδους.
- Ποικιλία στρουθιόμορφων στα λιβάδια, στους κήπους, στα κτήματα και στις συστάδες Φτελιάς
- Φοινικόπτερα
- Ποικιλία υδρόβιων πουλιών το χειμώνα (κυρίως αφρόπαπιες διαφόρων ειδών).
- Περάσματα Μεσογειακών Μύχων και Μαυροκέφαλων γλάρων Larus melanocephalus
- Θαλασσοκόρακες και Κορμοράνοι δίπλα - δίπλα, Phalacrocorax carbo, Phalacrocorax aristotelis.
- Στην περιοχή έχουν παρατηρηθεί μερικά από τα πλέον ασυνήθιστα είδη της χώρας, όπως ο ερημοσφυριχτής Charadrius leschenaultii, η κοκκινοσκαλίδρα Calidris canutus.
Άλλα είδη:
- Μεσογειακή Φώκια Monachus monachus
- Καρέτα Caretta caretta
- Πράσινη Χελώνα - Μύδας Chelonia mydas
- Κολχικό με παραφυάδες (Colchicum) Merendera sobolifera
Ενδιαιτήματα:
- Μωσαϊκό πολλών παράκτιων ενδιαιτημάτων:
- Λιμνοθάλασσα ανοιχτού τύπου από το 2001 και μετά. Ανοιχτή «μπούκα» προς τη θάλασσα (έως και το καλοκαίρι του 2000 η λιμνοθάλασσα ήταν κλειστού τύπου και αποξηραινόταν το καλοκαίρι).
- Αλίπεδα, συνήθως χωρίς επιφανειακό νερό με στεπώδη μορφή και βλάστηση (Halocnemum strobilaceum)
- Αλμυρόβαλτοι με αρμυρήθρες (Sarcocornia spp.)
- Ιλύπεδα που αποκαλύπτονται κατά την παλίρροια, ειδικά στο ανατολικό μέρος.
- Χαμηλές, επίπεδες θίνες (με Matthiola και Elymus).
- Βουρλώνες (εκτενείς στο ΒΔ τμήμα)
- Λιβάδια με ψηλά αγροστώδη.
- Καλαμιώνες.
- Συστάδες πεδινής Φτελιάς (Ulmus campestris / Ulmus minor)
- Εποχικοί νερόλακκοι (κυρίως στα νοτιοανατολικά).
Το Τοπίο:
Οι σχεδόν επίπεδες επιφάνειες της Λιμνοθάλασσας και των Αλμυρόβαλτων, είναι το κυρίαρχο και πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του τόπου.
Θαλάσσιο στενό Νότιου Ευβοϊκού. Τα δρομολόγια των φέρι μπόουτ Ωρωπού - Ερέτριας, συμπληρώνουν, την εικόνα της περιοχής.
Απ’ τη μια και την άλλη πλευρά αντικριστά, τα βουνά της Πάρνηθας στην Αττική, και ο Όλυμπος της Ερέτριας, στην Εύβοια.
Ορατά στο βάθος είναι τα δάση Χαλεπίου Πεύκης, της Μαλακάσας και του Αυλώνα.
Έντονο οικιστικό περιβάλλον τριγύρω με εξοχικές κυρίως κατοικίες. Δίπλα ο πυκνοδομημένος οικισμός της Σκάλας Ωρωπού, που επηρεάζει και το τοπίο των ήχων.
Τι μπορούμε να δούμε:
Την άνοιξη: Μεγάλη ποικιλία μεταναστευτικών πουλιών (ειδικά παρυδάτιων). Ακόμη και Αγκαθοκαλημάνα Vanellus spinosus. (Προσοχή μην πατήσω τις φωλιές που βρίσκονται στο έδαφος!)
Το καλοκαίρι: Θαλασσιοσφυριχτές, Καλαμοκανάδες, γλαρόνια.
Το φθινόπωρο: Μεταναστευτικά πουλιά. Μεγάλες ομάδες χελιδονιών.
Το χειμώνα: Εκατοντάδες αφρόπαπιες, κύκνοι, Φοινικόπτερα, σκαλίδρες διαφόρων ειδών, κελάδες (Anthus spp.), γλάροι, βουτηχτάρια στη θάλασσα.
Τι μπορεί να ενοχλήσει τους επισκέπτες;
Οχήματα ποδοπατούν την παράκτια βλάστηση, συμπιέζουν τη νησίδα - λωρίδα και την εκθέτουν σε περισσότερη διάβρωση.
Τα μπάζα και τα σκουπίδια έχουν περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Παραμένουν όμως ένα σοβαρό πρόβλημα. Η θάλασσα επίσης ανατροφοδοτεί συνεχώς την ακτή με απορρίμματα.
Οι καθαρισμοί της ακτής από τα φερτά υλικά του χειμώνα (που πάντα ενίσχυαν τη λουρονησίδα) μαζεύονται, είτε για λόγους καλλωπισμού της ακτής είτε ως πλιάτσικο των δωρεάν κορμών που έχουν παρασύρει οι χείμαρροι.
Οι kite-surfers προσεγγίζουν μαζικά με οχήματα ένα τμήμα (ΒΔ) που είναι πλέον ακατάλληλο για τους σφυριχτές.
Αδέσποτα σκυλιά μπορεί κάποιες στιγμές να είναι επιθετικά.
Πώς μπορούμε να πάμε:
Ο παράκτιος υγρότοπος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Σκάλας Ωρωπού, δίπλα στον οικισμό Αγίου Κωνσταντίνου. Προσεγγίζεται από τη Σκάλα με παραθαλάσσιο, πλακοστρωμένο μονοπάτι που ξεκινά πίσω από την εκκλησία του Αγ. Ανδρέα και περνάει πίσω από τις πρώην Φυλακές Ωρωπού. Η Σκάλα Ωρωπού συνδέεται με υπεραστική λεωφορειακή γραμμή, με την Αθήνα και με φέρι μπόουτ, με την Ερέτρια.
Πού μπορούμε να περιηγηθούμε;
Υγρότοπος εκβολών ποταμού Ασωπού. Κάποτε οι δύο υγρότοποι αποτελούσαν ενιαίο σύστημα, αλλά η ενδιάμεση ζώνη παραδόθηκε κατά μεγάλο τμήμα για οικιστική χρήση. Ακόμη και σήμερα όμως, παραμένουν αλίπεδα και εποχικοί νερόλακκοι στο ενδιάμεσο αυτό τμήμα. Σημειώνεται, ότι η εκβολή είναι μέρος εγκαταστάσεων και δεν επιτρέπεται η πρόσβαση, και η φωτογράφηση.
Βορειότερα προσεγγίζεται και ο Υγρότοπος του Φάρου Αυλίδας.
Την άνοιξη: Μεγάλη ποικιλία μεταναστευτικών πουλιών (ειδικά παρυδάτιων). Ακόμη και Αγκαθοκαλημάνα Vanellus spinosus. (Προσοχή μην πατήσω τις φωλιές που βρίσκονται στο έδαφος!)
Το καλοκαίρι: Θαλασσιοσφυριχτές, Καλαμοκανάδες, γλαρόνια.
Το φθινόπωρο: Μεταναστευτικά πουλιά. Μεγάλες ομάδες χελιδονιών.
Το χειμώνα: Εκατοντάδες αφρόπαπιες, κύκνοι, Φοινικόπτερα, σκαλίδρες διαφόρων ειδών, κελάδες (Anthus spp.), γλάροι, βουτηχτάρια στη θάλασσα.
Τι μπορεί να ενοχλήσει τους επισκέπτες;
Οχήματα ποδοπατούν την παράκτια βλάστηση, συμπιέζουν τη νησίδα - λωρίδα και την εκθέτουν σε περισσότερη διάβρωση.
Τα μπάζα και τα σκουπίδια έχουν περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Παραμένουν όμως ένα σοβαρό πρόβλημα. Η θάλασσα επίσης ανατροφοδοτεί συνεχώς την ακτή με απορρίμματα.
Οι καθαρισμοί της ακτής από τα φερτά υλικά του χειμώνα (που πάντα ενίσχυαν τη λουρονησίδα) μαζεύονται, είτε για λόγους καλλωπισμού της ακτής είτε ως πλιάτσικο των δωρεάν κορμών που έχουν παρασύρει οι χείμαρροι.
Οι kite-surfers προσεγγίζουν μαζικά με οχήματα ένα τμήμα (ΒΔ) που είναι πλέον ακατάλληλο για τους σφυριχτές.
Αδέσποτα σκυλιά μπορεί κάποιες στιγμές να είναι επιθετικά.
Πώς μπορούμε να πάμε:
Ο παράκτιος υγρότοπος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Σκάλας Ωρωπού, δίπλα στον οικισμό Αγίου Κωνσταντίνου. Προσεγγίζεται από τη Σκάλα με παραθαλάσσιο, πλακοστρωμένο μονοπάτι που ξεκινά πίσω από την εκκλησία του Αγ. Ανδρέα και περνάει πίσω από τις πρώην Φυλακές Ωρωπού. Η Σκάλα Ωρωπού συνδέεται με υπεραστική λεωφορειακή γραμμή, με την Αθήνα και με φέρι μπόουτ, με την Ερέτρια.
Πού μπορούμε να περιηγηθούμε;
Υγρότοπος εκβολών ποταμού Ασωπού. Κάποτε οι δύο υγρότοποι αποτελούσαν ενιαίο σύστημα, αλλά η ενδιάμεση ζώνη παραδόθηκε κατά μεγάλο τμήμα για οικιστική χρήση. Ακόμη και σήμερα όμως, παραμένουν αλίπεδα και εποχικοί νερόλακκοι στο ενδιάμεσο αυτό τμήμα. Σημειώνεται, ότι η εκβολή είναι μέρος εγκαταστάσεων και δεν επιτρέπεται η πρόσβαση, και η φωτογράφηση.
Βορειότερα προσεγγίζεται και ο Υγρότοπος του Φάρου Αυλίδας.
Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε;
Πηγές:
Γεωργιάδης Ν., Δημαλέξης Τ., Λατσούδης Π., Μανωλόπουλος Α., Μαρκοπούλου Δ., Τζηρίτης Η. (2008). Προκαταρκτική μελέτη διαχείρισης, προστασίας και ανάδειξης Υγρότοπου Σκάλας Ωρωπού. WWF Ελλάς - Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα, 96 σελ.
Παναγιώτης Λατσούδης (2011). Οι ευάλωτοι θαλασσοσφυριχτές του Υγροτόπου Ωρωπού. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, e-ωνός ηλεκτρονικό newsletter, τεύχος 9, Δεκέμβρης 2011. Κείμενο: Παναγιώτης Λατσούδης, δασολόγος - περιβαλλοντολόγος, ελληνική ορνιθολογική εταιρεία
- Να επισκεφτούμε τον Αρχαιολογικό Χώρο του Αμφιαρείου Ωρωπού.
- Να γευματίσουμε ή να καθίσουμε σε ένα από τα πολλά εστιατόρια κοντά στη θάλασσα.
- Να περάσουμε με φέρι μπόουτ στην Ερέτρια.
Πηγές:
Γεωργιάδης Ν., Δημαλέξης Τ., Λατσούδης Π., Μανωλόπουλος Α., Μαρκοπούλου Δ., Τζηρίτης Η. (2008). Προκαταρκτική μελέτη διαχείρισης, προστασίας και ανάδειξης Υγρότοπου Σκάλας Ωρωπού. WWF Ελλάς - Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα, 96 σελ.
Παναγιώτης Λατσούδης (2011). Οι ευάλωτοι θαλασσοσφυριχτές του Υγροτόπου Ωρωπού. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, e-ωνός ηλεκτρονικό newsletter, τεύχος 9, Δεκέμβρης 2011. Κείμενο: Παναγιώτης Λατσούδης, δασολόγος - περιβαλλοντολόγος, ελληνική ορνιθολογική εταιρεία
Θανάσης Τοτόμης
.jpg)
.jpg)
.jpg)
