Της Μυρτώς Σπυριδάκη
40 χιλιόμετρα έξω από την Αθήνα, κοντά στο Μαρκόπουλο Ωρωπού,
βρίσκεται ο οικισμός Νέο Λεβίσι. Αρχικά, στη θέση που βρίσκεται ο οικισμός υπήρχε το μοναστήρι
της Ζωοδόχου Πηγής (μετόχι της μονής Παναχράντου) με δέκα κατοικίες όπου διέμεναν
καλόγεροι. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και έπειτα από την συμφωνία ανταλλαγής
πληθυσμών που υπογράφηκε από την ελληνική και τουρκική κυβέρνηση το 1923, εγκαταστάθηκαν
στην περιοχή γύρω από τον ναό της Ζωοδόχου πηγής 20 οικογένειες προσφύγων προερχόμενες
από το Λειβίσσι της Μικράς Ασίας, το σημερινό τουρκικό Καγιάκιοϊ, που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά παράλια της
ευρύτερης περιοχής της Λυκίας, απέναντι από την Ρόδο το οποίο μέχρι το 1923 κατοικείτο
κυρίως από Έλληνες της Ανατολίας χριστιανούς ορθόδοξους (6.500 τον αριθμό)και ένα
πολύ μικρό ποσοστό Τούρκων μουσουλμάνων (500).
Προκειμένου να εγκατασταθούν οι πρόσφυγες
-όπου βρισκόταν μέχρι τότε η μονή της Ζωοδόχου
Πηγής- κατασκευάστηκαν καινούργιες κατοικίες
έπειτα από απαλλοτρίωση του κτήματος της μονής από τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Επίσης,
μετά από απόφαση της Ελληνικής Πολιτείας, εκτός από κατοικίες παραχωρήθηκαν με κλήρο
σε κάθε οικογένεια χωράφια, ζώα και άροτρα. Έτσι, οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολήθηκαν
με γεωργικές ασχολίες και κάποιοι εργάστηκαν στα ορυχεία της Μαυροσουβάλας όπου
γινόταν εξόρυξη λιγνίτη που με βαγόνια μεταφερόταν στην καρβουνόσκαλα (παραλία Μαρκοπούλου
Ωρωπού) για να φορτωθούν σε καράβια. Λειβισσιανοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν επίσης
στη Βοιωτία(Αγ. Γεώργιος Άμφισσας), στη Φθιώτιδα (Ιτέα), στην Εύβοια, στη Ρόδο, στο Καστελόριζο. Σήμερα το Καγιάκιοϊ
- Λειβίσσι ή Λιβίσι ή Λεβίσι, της Μικράς Ασίας παραμένει ακατοίκητο γι αυτό ονομάζεται
και χωριό φάντασμα και αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο. Σύμφωνα με την λαϊκή
παράδοση οι τούρκοι δεν θέλησαν να εγκατασταθούν στο χωριό γιατί πίστευαν ότι είναι
στοιχειωμένο από τα πνεύματα των ελλήνων που σφαγιάστηκαν.
Άλλη εκδοχή λέει ότι
οι έλληνες πριν εγκαταλείψουν το χωριό, δηλητηρίασαν τα πηγάδια. Επίσης υπάρχουν
μαρτυρίες που λένε ότι κάποιοι τούρκοι που θέλησαν να εγκατασταθούν στο Λιβίσι ήταν
γεωργοί, η περιοχή όμως δεν διέθετε αρκετές καλλιεργήσιμες εκτάσεις με αποτέλεσμα
να μετακινηθούν σε πιο εύκρατα μέρη. Το 2014 η τουρκική κυβέρνηση με ανακοίνωση
του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού έκανε γνωστό ότι επρόκειτο να
πουλήσει για 49 χρόνια σε επενδύτη το χωριό ώστε να μετατραπεί σε τουριστικό θέρετρο,
ωστόσο μέχρι σήμερα το Λειβίσσι παραμένει έρημο. Μόνο επτά κατοικίες έχουν αναστηλωθεί καθώς παρέμειναν
ιδιωτικές περιουσίες, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος που έχουν περιέλθει
στο κράτος. Το "χωριό φάντασμα" αποτέλεσε και πηγή έμπνευσης για τον άγγλο
μυθιστοριογράφο Λουί ντε Μπερν, γνωστό στο ευρύ κοινό από το πρώτο του μυθιστόρημα
"το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι", για να γράψει το δεύτερο
μυθιστόρημα του "πουλιά χωρίς φτερά". Στο αμφιθεατρικό Kαγιάκιοϊ, (βραχοχώρι) -Λειβίσσι
πραγματοποιήθηκε επίσης μέρος των γυρισμάτων της ταινίας του Russell Crowe "The Water Diviner".
(Από το Τεύχος 15 του "Φάρου")
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
