17 Ιουνίου 2017

Τα ψεύτικα “προφίλ” και τα όρια της ελευθερίας

Όταν, πριν από μερικά  χρόνια, ασχολήθηκα ενεργά με την χρήση των τοπικών blogs στο διαδίκτυο, είχα σαφή άποψη υπέρ της ανωνυμίας των χρηστών τους. Παλιές εποχές που τα blogs αποτέλεσαν «εργαλεία», επικοινωνίας στα χέρια κάποιου, μεταδίδοντας πραγματικές ειδήσεις, με ξεκάθαρες απόψεις, σαφείς πολιτικές τοποθετήσεις, παρεμβαίνοντας στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου. Υπήρξαν ανώνυμα blogs, αλλά υπήρξαν και επώνυμα που γνωρίζαμε τον διαχειριστή τους. Επιλέγοντας σαφώς στρατόπεδο, (ήταν ξεκάθαρο από την αρχή αυτό) το σίγουρο είναι πως υπήρχε κάποιου είδους επίπεδο στην γραφή, χωρίς βωμολοχίες, χωρίς προσβολές για την  προσωπική ζωή του καθενός μας, σεβόμενοι τουλάχιστον κάποιες βασικές αρχές. 
Δεν ήμασταν κουκουλοφόροι  όπως άστοχα μας αποκαλούσαν τότε. Ήμασταν άνθρωποι, αρκετοί στην περιοχή, που επιτέλους μπορούσαμε  να εκφράσουμε δημόσια κάποια πράγματα που μας απασχολούσαν. Ακόμα κι αν τα θέματα που πραγματευόμασταν δεν ήταν ευαίσθητα, υπήρχε ένας κώδικας σχετικής δεοντολογίας, σεβόμενοι την προσωπικότητα ή την διαφορετικότητα του καθενός.
 Τα blogs επέτρεψαν στον καθένα μας να μπορέσει να δημοσιεύσει τις σκέψεις του,  τoυς προβληματισμούς, τις προτάσεις του. Μας επέτρεψαν, εάν θέλετε, να μπορέσουμε να προβληθούμε μέσα από αυτές τις σελίδες, φθάνοντας ο καθένας στην τελική του επιδίωξη. Μέχρι πριν από κάποια χρόνια δεν είχαμε αυτή την δυνατότητα. Και πολλοί αξιοποίησαν την δυνατότητα αυτή για να εκφραστούν δημόσια και να ανακαλύψουν πρωτόγνωρες χρήσεις του διαδικτύου. Και ενώ περίμενα ότι κατά την εξέλιξη θα μπορούσε να βελτιωθεί αυτό το νέο όπλο επικοινωνίας όπως συμβαίνει με κάθε νέα τεχνολογική πρωτοπορία, νομίζω πως η κατάσταση έχει ξεφύγει τελείως. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους ψεύτικα «προφίλ» στο FB τα οποία εκμεταλλεύονται αρνητικά την ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο. Αλληλοσπαραγμός, προσωπικές επιθέσεις, ακαταλόγιστοι χαρακτηρισμοί, εξευτελιστικό επίπεδο, ανούσιες παρεμβάσεις. Με αφορμή τα παραπάνω, τίθεται επί τάπητος το κατά πόσον η ανωνυμία αυτών των προφίλ προστατεύει την ελεύθερη έκφραση ή γίνεται αιτία για να μπορούν ορισμένοι να ξεπερνούν τους κανόνες και τα όρια χωρίς συνέπειες. 
Η σημασία της ανωνυμίας στο διαδίκτυο είναι κοινωνική. Όπως είπε κάποτε ο blogger Π. Βρυώνης: «Η δημοκρατία αναγνώρισε ως δικαίωμα την ελεύθερη έκφραση. Το Internet έλυσε τις τεχνικές δυσκολίες ώστε να μπορούν όλοι να εκφραστούν δημόσια. Και η δυνατότητα της ανωνυμίας αντιμετώπισε τους κοινωνικούς παράγοντες που μας αποτρέπουν να μιλήσουμε για κάποια θέματα δημόσια». 
Από την μια πλευρά η ανωνυμία συμβάλλει στην ελευθερία του λόγου και στο να ξεπεραστούν ταμπού και προκαταλήψεις αποτρέποντας την στοχοποίηση αυτού που εκφράζει την άποψή του, ιδιαίτερα σε κλειστές κοινωνίες όπως η δική μας. Από την άλλη πλευρά όμως, η ανωνυμία  γίνεται συχνά όπλο για την διάδοση ψεύτικων ειδήσεων και την προσβολή της προσωπικότητας ανθρώπων καταστρατηγώντας κάθε ανθρώπινη αξία και δεοντολογία. 
Η ελευθερία του λόγου είναι το ιερότερο δικαίωμα στη δημοκρατία. Μια μεγάλη κατάκτηση του πολιτισμού μας. Όμως, έχει όρια. Όρια σαφή που πρέπει να σεβόμαστε όλοι.

ΤΟΛΙΑΣ ΠΡΟΚΟΠΗΣ
Προηγούμενο
Επόμενο